コンテンツにスキップ

ヤコビ行列

出典: フリー百科事典『ウィキペディア(Wikipedia)』
関数行列から転送)

: Jacobian matrix[1]: Funktionalmatrix ff 




 (: Jacobian determinant) [1]


定義

[編集]

D  n Rnf  DRm  C1  p D f


 m× n Jf(p)  Df(p)  f/x = (f1, , fm)/(x1, , xn), Df/Dx = D(f1, , fm)/D(x1, , xn) 

m = n |Jf|  |Jf|, |Df(p)|  |f/x| = |(f1, , fm)/(x1, , xn)|, |Df/Dx| = |D(f1, , fm)/D(x1, , xn)| 

性質

[編集]

n = m= 1 (1, 1)-

f  p pf  f f p

f  D p


 df df f p Jf(p) Rm  πi: Rm R(i = 1, 2, ..., m) 


 x= p Jf(p)  

 

 f Dp  Jf(p)  Jf: p Jf(p)  f

f  p p Jf(p) x  p


 o f pg  f(p)  E Rlf (p ) 



逆関数の定理

[編集]

f  D Ck (k  1) 

m = nf  pf   Ckf (p )  Jf(p)  p  D' f  D' 


 Ck




Jf(p) 退

f  p f(p) 


x3  0  0 

f  p


x2  0 

p 

多様体論におけるヤコビ行列

[編集]



M, N  mn  Ck(k  1) f  Ck f  p M dfp p M TpM f(p)  N Tf(p)N p  M {x1, , xm}  f(p)  N {y 1, ..., yn}   dfp f p



M = RmN = Rn[ 1]

極座標系に関する具体例

[編集]

ここでは、いくつかの極座標系から直交座標系への座標変換で、ヤコビアンがどのようになるか述べる。

円座標

[編集]

 (x , y) = f(r , θ) = (r cosθ, rsinθ) 


 r= 0  (0, θ)  (0, 0) 

円柱座標

[編集]

 (x, y, z) = f(r, θ, z) = (r cosθ, rsinθ, z) 


 r= 0  (0, θ, z)  (0, 0, z)  z

球座標

[編集]

 (x, y, z) = f(r, θ, φ) = (r sinθcosφ, rsinθsinφ, rcosθ) 


 r= 0  sinθ = 0  (0, θ, φ)  (r, 0, φ), (r, π, φ)  (0, 0, 0), (0, 0, r), (0, 0, r)  z

脚注

[編集]

注釈

[編集]
  1. ^ ただし、冒頭の定義とは mn の役割が逆になっている

出典

[編集]
  1. ^ a b Weisstein, Eric W. "Jacobian". mathworld.wolfram.com (英語).

参考文献

[編集]

  198312ISBN 978-4-7853-1039-4 

19919ISBN 978-4-7649-1024-9 

Spivak, Michael (2018) [1965], Calculus on Manifolds: A Modern Approach to Classical Theorems of Advanced Calculus, Mathematics Monograph Series (Paperback ed.), New York: CRC Press, ISBN 978-0-8053-9021-6 
, M.   20074ISBN 978-4-489-02004-9 

︿519889ISBN 978-4-13-062103-8 

Warner, Frank W. (2010), Foundations of Differentiable Manifolds and Lie Groups, Graduate Texts in Mathematics 94, Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, ISBN 978-1-4419-2820-7 

関連項目

[編集]