Adriaen Verwer (Rotterdam, c.1655–Amsterdam, 1717) was a Dutch Mennonite merchant, scholar, philosopher and linguist. He wrote books on language, religion and maritime law. He is best known for his grammar Linguae Belgicae, published anonymously in 1707. He is often regarded as the linguistic mentor of his younger friend Lambert ten Kate.[1]
Adriaen Pietersz. Verwer was born in Rotterdam in about 1655, the son of Pieter Adriaensz. Verwer. In 1680 he moved to Amsterdam, where he soon became involved in the intellectual life of the city. In 1682 he came into contact with the works and the followers of Baruch Spinoza, whose ideas he did not share. He refuted them in his book 't Mom-Aensicht Der Atheistery Afgerukt, "The mask of atheism torn off", published in 1683.[1][2] His Inleiding tot de Christelyke Gods-geleertheid, "Introduction to Christian theology", published in 1698, examines the relationship between scientific method and theology,[3] and lays out his belief that religious differences could be resolved by a scientific approach.[1]
In 1707 Verwer published his Linguae Belgicae Idea, grammatica, poetica, rhetorica; deprompta ex adversariis Anonymi Batavi: in usum proximi amici ("Grammar, poetry and rhetoric of the Belgian language, from the notes of an anonymous Dutchman, for the use of a close friend"), in which he criticises the Nederduitsche spraekkunst[4]ofArnold Moonen, published in the previous year and based on the work of earlier writers such as Joost van den Vondel.[3] Between 1708 and 1710 Verwer defended the position he had taken in the work in a number of open letters.[5] His work was an important influence on two Dutch linguists, his friend Lambert ten Kate (1674–1731), and Balthazar Huydecoper (1695–1778). Like Verwer, ten Kate was a Mennonite merchant; his Gemeenschap tussen de Gottische Spraeke en de Nederduytsche, "Relationship between the Gothic language and Dutch", published in 1710,[6] was written at Verwer's request, and consists in part of a letter to "A.V.", i.e., Adriaen Verwer.[3] Verwer sent a presentation copy of this work to Adriaan Reland, professor at the University of Utrecht.[1]
Verwer's work on maritime law, Nederlants see-rechten, avaryen, en bodemeryen, "Dutch maritime law, damages, and loans", was published in 1711. It was his most successful book and was reprinted in 1716, in 1730 and in 1764.
't Mom-Aensicht Der Atheistery Afgerukt door een Verhandeling van den Aengeboren Stand Der Menschen, Vervattende niet alleen een Betoogh van de Rechtsinnige Stellinge, maer ook voornamentlijk een Grondige Wederlegging van de tegenstrijdige Waen-gevoelens en in't bysonder van de geheele Sede-Konst, Van Benedictus de Spinoza. Amsterdam:Wilhelmus Goeree, 1683.
Inleiding tot de Christelyke Gods-geleertheid. Amsterdam: Jan Rieuwertz, 1698.
Linguae Belgicae Idea, grammatica, poetica, rhetorica; deprompta ex adversariis Anonymi Batavi: in usum proximi amici. Amstelaedami: excudit Franciscus Halma, MDCCVII (1707). Reprinted 1783.
^Adriaen Verwer (1683). 't Mom-Aensicht Der Atheistery Afgerukt door een Verhandeling van den Aengeboren Stand Der Menschen, Vervattende niet alleen een Betoogh van de Rechtsinnige Stellinge, maer ook voornamentlijk een Grondige Wederlegging van de tegenstrijdige Waen-gevoelens en in't bysonder van de geheele Sede-Konst, Van Benedictus de Spinoza. Amsterdam:Wilhelmus Goeree.
^Arnold Moonen (1706). Nederduitsche spraekkunst, ten dienste van in- en uitheemschen uit verscheidene schryveren en aentekeningen opgemaekt en uitg. Amsterdam: F. Halma.
^Jan Noordegraaf (2004). "From 'Radical Enlightenment' to Comparative Historical Linguistics: The study of language in the Netherlands around 1700". In: The History of Linguistics in Texts and Contexts – Geschichte der Sprachwissenschaft in Texten und Konzepten. Gerda Hassler, Gesina Volkman (eds.) Münster: Nodus. I: 155–168. ISBN3-89323-227-3
^Lambert ten Kate (1710) Gemeenschap tussen de Gottische spraeke en de Nederduytsche, vertoont 1 : By eenen Brief nopende deze Stoffe, 2 : By eene Lyste der Gottische Woorden, gelykluydig met de onze, getrokken uyt het Gothicum Evangelium, 3 : By de Voorbeelden der Gottische Declinatien en Conjugatien, nieulyks en haere Classes onderscheyden : Alles gerigt tot Opheldering van den Ouden Grond van't Belgisch. Amsterdam: Steeve van Esveldt.
^Isaac Newton (1687). Philosophiæ naturalis principia mathematica. Londini: Jussu Societatis Regiae ac Typis Josephi Streater. Adriaen Verwer's copy.
^Adriaen Verwer Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren. Accessed July 2013
Adriaen Verwer, Igor van de Built (ed.). (2005). Taalkundige geschriften (1707-1711). Met de Letterkonstige, dichtkonstige en redenkonstige schetse van de Nederduitsche tale. Amsterdam: Stichting Neerlandistiek VU; Münster: Nodus. ISBN9783893237500.
——— (2002). "Daer moet maer naerstig gelezen worden". Brieven over taalkunde (1708-1709). Amsterdam: Stichting Neerlandistiek VU; Münster: Nodus. ISBN9783893235261.
Igor van de Bilt (2008). "Amsterdams gegaap en Vondels secterijtje. Adriaen Verwer en de taal van de Statenbijbel", in: Ontheven aan de tijd. Linguïstisch-historische studies voor Jan Noordegraaf bij zijn zestigste verjaardag. Lo van Driel, Theo Janssen (eds.). Amsterdam: Stichting Neerlandistiek VU; Münster: Nodus. ISBN9783893237579. pp. 75–84.
——— (2009). Landkaartschrijvers en landverdelers. Adriaen Verwer, Adriaan Kluit en de Nederlandse taalkunde van de achttiende eeuw. Amsterdam: Stichting Neerlandistiek VU; Münster: Nodus. ISBN9789088800115.
L. van Driel (1992). "Eene geauctoriseerde tale; Adriaen Verwer, koopman, jurist en taalliefhebber". Voortgang; Jaarboek voor de Neerlandistiek13: 121–143.
Henk Duits, Rob de Graaf (eds.) ( 1996). Lijst van bronnen genoemd in "Anonymi Batavi: Linguae Belgicae grammatica, poetica et rhetorica, curante Everhardo van Driel." (Leiden, 1783). Amsterdam: Stichting Neerlandistiek VU; Münster: Nodus.
Anthony J. Klijnsmit (1991). "Spinoza en Verwer. Een zeventiende-eeuws meningsverschil over de grondslagen van de wetenschap", in: Accidentia. Taal- en letteroefeningen voor Jan Knol. Jan Noordegraaf, Roel Zemel (eds.). Amsterdam: Stichting Neerlandistiek VU. ISBN9783893234035. pp. 9–20.
J.F. Vanderheyden (1957). "Adriaan Verwer; Verwer in de geschiedschrijving en over de geschiedenis van het Nederlands; Verwer en Zuid-Nederland", Verslagen en Mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. 1957: 617–671.
