コンテンツにスキップ

複葉

出典: フリー百科事典『ウィキペディア(Wikipedia)』
奇数羽状複葉から転送)
ナンテン Nandina domesticaの複葉。3回羽状複葉を持つ[1]

compound leaf[1][2]1simple leaf[3][1]

[4]

[]


leaflet[1][ 1]rachis[1][4]petiolule[1][4]stipel, stipellum[4]

terminal leaflet[1][4]

[]


4[1][4][4]decompound leaf[1][4][1]

三出複葉[編集]

三出羽状複葉
三出掌状複葉

3[5]ternate leaf, ternately compound leaf3[1][4][6]ternately divided[4]3[1]31lateral leaflet[1][4]2[7]

palmately trifoliolate leaf[7][7][7]2biternate leaf[1][7]

pinnately trifoliolate leaf[7][7][7]

[7]
三出複葉の形式 種や属の例
三出掌状複葉 キンポウゲ科 ミツバオウレン Coptis trifolia
クサボタン Clematis stansハンショウヅル Clematis japonicaボタンヅル Clematis apiifolia
ニリンソウ Anemone flaccidaハクサンイチゲ Anemone narcissiflora
バラ科 ミツバツチグリ Potentilla freynianaヘビイチゴ Potentilla hebiichigo[注釈 2]
オランダイチゴ属 Fragaria
タテヤマキンバイ属 Sibbaldia
マメ科 シャジクソウ属 Trifolium
カタバミ科 カタバミ属 Oxalis
ミカン科 カラタチ Citrus trifoliata
ムクロジ科 ミツデカエデ Acer cissifoliumメグスリノキ Acer maximowiczianum
ミツバウツギ科 ミツバウツギ Staphylea bumalda
セリ科 ミツバ属 Cryptotaenia
ミツバグサ Pimpinella diversifolia
ウマノミツバ属 Sanicula
ミツガシワ科 ミツガシワ属 Menyanthes
2回三出複葉 キンポウゲ科 ミヤマハンショウヅル Clematis alpina ssp. ochotensis
メギ科 イカリソウ Epimedium grandiflorum
セリ科 ヒカゲミツバ Spuriopimpinella koreana
マルバトウキ Ligusticum scothicum ssp. hultenii
ボタン科 ボタン Paeonia suffruticosa[1]
三出羽状複葉 マメ科 クズ Pueraria lobataウマゴヤシ属 Medicagoササゲ属 Vignaシナガワハギ属 Melilotus
トビカズラ属 Mucunaノアズキ属 Dunbariaノササゲ属 Dumasia
ヌスビトハギ属 Desmodiumハギ属 Lespedezaヤブマメ属 Amphicarpaea
ミツデカエデ Acer cissifolium の三出掌状複葉
ミヤマハンショウヅル Clematis alpina ssp. ochotensis の2回三出複葉

羽状複葉[編集]

奇数羽状複葉
偶数羽状複葉

pinnate leaf, pinnate(ly) compound leaf3[8][8]3[8]



impari-pinnate leaf, odd-pinnate leaf[8][8]interruptedly pinnate leaflyrately pinnate leaf[8][8][8][ 3]

2biimpari-pinnate leaf3triiimpari-pinnate leaf[8]23[8]
ニワトコ Sambucus racemosa の奇数羽状複葉
タラノキ Aralia elata の2回奇数羽状複葉



cirrhiferous pinnate leaf[8] Bignonia [8][8]
ヤハズエンドウ Vicia sativa の巻きひげ羽状複葉
ハマエンドウ Lathyrus japonicus の巻きひげ羽状複葉
ツリガネカズラ Bignonia capreolata の巻きひげ羽状複葉



pari-pinnate leaf, even-pinnate leaf[8]2[8][8]4[8]122[9][8]22bifoliolate leaf[5]
ナンテンハギ Vicia unijuga の偶数羽状複葉(二出複葉)
サイカチ Gleditsia japonica の2回偶数羽状複葉

掌状複葉[編集]

多出掌状複葉

palmate leaf, palmate(ly) compound leaf13[1][7][7]5tetratrinate laef5multiple palmate leaf[7][10]59[7][8]

[7]79[7][7]

鳥足状複葉[編集]


pedate compound leaf, pedately compound leaf[11][6][11][12][13]

掌状羽状複葉[編集]


palmate-pinnate laef[9]ternate-pinnate leaf[9]12biternate-pinnate leaf3triternate-pinnate leaf[9][11]

[9][9]
羽状複葉のパターン 種の例(いずれもセリ科)
1–2回三出羽状複葉 ヤブジラミ Torilis japonicaセリOenanthe javanicaイブキゼリモドキ Tilingia holopetala
1–3回三出羽状複葉 セントウソウ Chamaele decumbensオオカサモチ Pleurospermum camtschaticum
1–4回三出羽状複葉 ミヤマウイキョウ Tilingia tachiroei
2回三出羽状複葉 シャク Anthriscus sylvestrisヤブニンジン Osmorhiza aristataカノツメソウ Spuriopimpinella calycina
2–3回三出羽状複葉 イワセントウソウ Pternopetalum tanakaeエゾボウフウ Aegopodium alpestreシシウド Angelica pubescensヤマゼリ Ostericum sieboldii
3回三出羽状複葉 オヤブジラミ Torilis scabraハマボウフウ Glehnia littoralis
3–4回三出羽状複葉 シラネセンキュウ Angelica polymorpha

単身複葉[編集]


unifoliolate compound leaf[1][11][1][11][1][11][7]
レモン Citrus × limon の関節を持つ単身複葉
カラタチ Citrus trifoliata の三出掌状複葉
キハダ Phellodendron amurense の奇数羽状複葉

発生と進化[編集]


1KNOX[ 4]1KNOXCUP-SHAPED COTYLEDONCUC[14][14][15] WUS  CLV3 [14]LEAFY [1][1][16]21KNOX34[17]

1KNOX[1]

[]


[4][4][18]

[4][6][19][20]

[21][4][21][21]

[22][4][23][23][23]

[]


[6][6][6]

1[1][1]

脚注[編集]

注釈[編集]



(一)^ 1 microphyll

(二)^  Duchesnea

(三)^  (2001:130) ,  &  (2016:31)  &  (2017:58) 

(四)^ [14] KNOX[1] 

出典[編集]

  1. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y 巌佐ほか 2013, p. 1200h.
  2. ^ 清水 2001, p. 124.
  3. ^ 巌佐ほか 2013, p. 896i.
  4. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p 清水 2001, p. 126.
  5. ^ a b 岩瀬 & 大野 2004, p. 58.
  6. ^ a b c d e f 原 1994, p. 39.
  7. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q 清水 2001, p. 128.
  8. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s 清水 2001, p. 130.
  9. ^ a b c d e f 清水 2001, p. 132.
  10. ^ 岩瀬 & 大野 2004, p. 59.
  11. ^ a b c d e f 清水 2001, p. 134.
  12. ^ 清水 2001, p. 135.
  13. ^ 岩瀬 & 大野 2004, p. 60.
  14. ^ a b c d 長谷部 2020, p. 145.
  15. ^ Floyd & Bowman 2010, p. 43–55.
  16. ^ 長谷部 2020, p. 146.
  17. ^ 長谷部 2020, p. 172.
  18. ^ 原 1994, p. 43.
  19. ^ 巌佐ほか 2013, p. 667i.
  20. ^ 長谷部 2020, p. 162.
  21. ^ a b c 長谷部 2020, p. 199.
  22. ^ 長谷部 2020, p. 213.
  23. ^ a b c 原 1994, p. 46.

[]


Floyd, Sandra K.; Bowman, John L. (2010). Gene expression patterns in seed plant shoot meristems and leaves: homoplasy or homology?. J. Plant Res. 123 (1): 4355. doi:10.1007/s10265-009-0256-2. 

 ROSACEAE  32016920 

 52013226ISBN 9784000803144 

 200453ISBN 4-88137-107-X 

 BRASSICACEAE (CRUCIFERAE)  42017310 

 2001730132ISBN 4-89694-479-8 

1994716ISBN 978-4254170863 

202071ISBN 978-4785358716 

[]


 - 


[]