コンテンツにスキップ

八正道

出典: フリー百科事典『ウィキペディア(Wikipedia)』
仏教用語
八正道(はっしょうどう)
パーリ語 ariyo aṭṭhaṅgiko maggo
サンスクリット語 आर्याष्टाङगमार्ग (āryāṣṭāṅgamārga)
ベンガル語 আটাঙ্গিক আয্য মার্গ (Atangiko Ajjo Marg)
ビルマ語 မဂ္ဂင်ရှစ်ပါး
(IPA: [mɛʔɡɪ̀ɴ ʃɪʔ pá])
中国語 八正道
日本語 八正道 , 八聖道
(ローマ字: Hasshōdō)
朝鮮語 팔정도
(RR: Paljeongdo)
英語 The Noble Eightfold Path
モンゴル語 qutuγtan-u naiman gesigün-ü mör
シンハラ語 ආර්ය අෂ්ටා◌ගික මාර්ගය
タイ語 อริยมรรคมีองค์แปด
テンプレートを表示
法輪は八正道のシンボルとされる

: ariya-ahagika-magga, : ārya-aāga-mārga [1]8[2][3][4][4][5][6][4][7][8][9](magga)

[4][10][4]

[]



katamo ca bhikkhave, ariyo ahagiko maggo, seyyathīda: sammādihi sammāsakappo sammāvācā sammākammanto sammāājīvo sammāvāyāmo sammāsati sammāsamādhi.[2]




3[11]
分類 要素
[12] (梵: śīla, 巴: sīla) 3. 正語
4. 正業
5. 正命
[12] (梵/巴: samādhi) 6. 正精進
7. 正念
8. 正定
(梵: prajñā, 巴: paññā) 1. 正見
2. 正思惟

内容[編集]



Evameva kho bhikkhave, bhikkhu ariya ahagika magga bhāvento ariya ahagika magga bahulīkaronto nibbānaninno hoti, nibbānapoo nibbānapabbhāro. 
 

パーリ仏典, 相応部道相応 133.第一海向経 Paṭhamasamuddaninnasuttaṃ, Sri Lanka Tripitaka Project

正見[編集]


, : sammādihi, : samyag-di


Katamā ca bhikkhave, sammādihi? Ya kho bhikkhave, dukkhe ñāa dukkhasamudaye ñāa dukkhanirodhe ñāa dukkhanirodhagāminiyā paipadāya ñāa, aya vuccati bhikkhave, sammādihi.[2]
()





-[13]: kammassakatā sammādihi[14] - 
(;: sattā)
: kammassakā

: kammadāyādā

: kammayonī

: kammabandhū

: kammapaisaraā

: dasavatthuka-sammā-dihi[14][15]

(一)(: atthi dinna)

(二)(: atthi yiha)

(三)(: atthi huta)

(四)(: atthi sukatadukkaāna kammāna phala vipāko)

(五)(: atthi mātā)

(六)(: atthi pitā)

(七)(: atthi sattā opapātikā)

(八)(: atthi aya loko)

(九)(: atthi paro loko)

(十)(: atthi loke samaabrāhmaā sammaggatā sammāpaipannā ye imañca loka parañca loka saya abhiññā sacchikatvā pavedenti)

: catusacca-sammā-dihi[14][2]

(一): dukkhe ñāa

(二): dukkha-samudaye ñāa

(三): dukkha-nirodhe ñāa

(四): dukkha-nirodhagāminiyā paipadāya ñāa


[]


, : sammā-sakappa, : samyak-sakalpamicchāsakappo[16]


Katamo ca bhikkhave, sammāsakappo: yo kho bhikkhave, nekkhammasakappo avyāpādasakappo, avihisāsakappo, aya vuccati bhikkhave, sammāsakappo.[2]



(: nekkhamma sakappa)

(: abyāpāda sakappa)

(: avihisā sakappa), 

nekkhamma3


Katame ca thapati, akusalasakappā: kāmasakappo byāpādasakappo vihisāsakappo, ime vuccanti thapati akusalasakappā [17]



(: kāmasakappo) - [16]

(: vyāpādasakappo) - [16]

(: vihisāsakappo) - [16]

[]


, : sammā-vācā, : samyag-vāc[ 1],[ 2],[16]


Katamā ca bhikkhave, sammāvācā: yā kho bhikkhave, musāvādā veramaī pisunāya vācāya veramaī pharusāya vācāya veramaī samphappalāpā veramaī aya vuccati bhikkhave, sammāvācā.[2]


[]


, : sammā-kammanta, : samyak-karmānta[16][16]


Katamo ca bhikkhave, sammākammanto: yā kho bhikkhave, pāātipātā veramaī adinnādānā veramaī abrahmacariyā veramaī, aya vuccati bhikkhave, sammākammanto.[2]


[]


, : sammā-ājīva, : samyag-ājīva: ājīva[16]


Katamo ca bhikkhave, sammāājīvo: idha bhikkhave, ariyasāvako micchāājīva pahāya sammāājīvena jīvika kappeti, aya vuccati bhikkhave, sammāājīvo.[2]
ariyasāvako


[18]

[]


, : sammā-vāyāma, : samyag-vyāyāma


Katamo ca bhikkhave, sammāvāyāmo: idha bhikkhave, bhikkhu anuppannāna pāpakāna akusalāna dhammāna anuppādāya chanda janeti vāyamati viriya ārabhati citta paggahāti padahati.  Uppannāna pāpakāna akusalāna dhammāna pahānāya chanda janeti vāyamati viriya ārabhati citta paggahāti padahati. Anuppannāna kusalāna dhammāna uppādāya chanda janeti vāyamati viriya ārabhati citta paggahāti padahati.  Uppannāna kusalāna dhammāna hitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya pāripūriyā chanda janeti vāyamati viriya ārabhati citta paggahāti padahati, aya vuccati bhikkhave, sammāvāyāmo.[2]

(akusalāna)





[]


, : sammā-sati, : samyak-smti


Katamā ca bhikkhave, sammāsati: idha bhikkhave, 
bhikkhu kāye kāyānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassa,
vedanāsu vedanānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassa,
citte cittānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassa, 
dhammesu dhammānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassa. 
Aya vuccati bhikkhave, sammāsati.[2]

kāye





正定[編集]


, : sammā-samādhi, : samyak-samādhi


Katamo ca bhikkhave, sammāsamādhi: idha bhikkhave,
bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakka savicāra vivekaja pītisukha pahama jhāna upasampajja viharati.
Vitakkavicārāna vūpasamā ajjhatta sampasādana cetaso ekodibhāva avitakka avicāra samādhija pītisukha dutiya jhāna upasampajja viharati. 
Pītiyā ca virāgā upekhako ca viharati, sato ca sampajāno sukhañca kāyena paisavedeti. Yanta ariyā ācikkhanti upekhako satimā sukhavihārīti ta tatiya jhāna upasampajja viharati. 
Sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassāna atthagamā adukkha asukha upekhāsatipārisuddhi catuttha jhāna upasampajja viharati. 
Aya vuccati bhikkhave, sammāsamādhīti. [2]

vitakkavicārapiti

 

 

[]


[19]

脚注[編集]

注釈[編集]

  1. ^ 両舌ともいう。
  2. ^ 悪口(あっく)ともいう。

出典[編集]



(一)^  p.828

(二)^ abcdefghijk,  ,  Avijjāvaggo, Sri Lanka Tripitaka Project

(三)^  199912128-29ISBN 978-4391123951 

(四)^ abcde() - .  . 201782

(五)^  1 99

(六)^  7

(七)^  26

(八)^  220

(九)^   1558

(十)^ ,  38.Mahakkhandhaka, Sri Lanka Tripitaka Project

(11)^ Prebish 2000, p. 40.

(12)^ abHarvey 2013, p. 83-84.

(13)^  -  

(14)^ abcMaggaga-dīpanī: The Manual of the Constituents of the Noble Path by Mahathera Ledi Sayadaw

(15)^ , , Sri Lanka Tripitaka Project

(16)^ abcdefghkindleEvolving2018ISBN 978-4804613574 

(17)^ , , Sri Lanka Tripitaka Project

(18)^ Vetter 1988, p. 12.

(19)^  :   28 1-21, 2023-03-25, p.14

参考文献[編集]

  • Prebish, Charles (2000), “From Monastic Ethics to Modern Society”, in Keown, Damien, Contemporary Buddhist Ethics, Routledge Curzon 
  • Harvey, Peter (2013), An Introduction to Buddhism, Cambridge University Press 
  • Vetter, Tilmann (1988), The Ideas and Meditative Practices of Early Buddhism, BRILL, ISBN 90-04-08959-4 

関連項目[編集]