出典: フリー百科事典『ウィキペディア(Wikipedia)』
モリス・ローゼンフェルド︵מאָריס ראָזענפֿעלד, Morris Rosenfeld, 本名 モイシェ・ヤンケフ・アルテル Moshe Jacob Alter, 1862年12月18日 - 1923年6月22日 ニューヨーク︶とはポーランド出身のイディッシュ語詩人で、プロレタリア作家である。
ロシア領ポーランド・スヴァウキ県のボクシャ Boksha (Bakshe) に生まれる。
ボクシャ、スヴァウキ、ワルシャワで学ぶ。ニューヨーク・ロンドンで仕立て屋、アムステルダムでダイヤモンド・カッターとして働き、1886年ニューヨークに移住。その年から幾つかのユダヤ系新聞の編集スタッフをつとめる。1905年現在は﹁ニュー・ヨルカー・モルゲンブラット New Yorker Morgenblatt﹂の編集者である。1904年から週刊誌﹁アシュモダイ Der Ashmedai﹂を出版し、また季刊イディッシュ語文芸誌﹁Jewish Annals﹂の出版・編集にも関わった。
1900年ロンドンにおける第4回シオニスト会議の代表委員の1人であり、また1898年にハーバード大学、1900年にシカゴ大学、1902年にウェレズリー・カレッジ Wellesley college とラドクリフ・カレッジにおいてイディッシュ語公開朗読会を開催した。
●詩集 "Di gloke" (Die Glocke ﹁鐘﹂), 1888年
●poems of a revolutionary character; later the author bought and destroyed all obtainable copies of this book.
●詩集 "Di blumenkette" (Die Blumenkette ﹁花の首飾り﹂), 1890年
●"dos Lider-bukh", Gedichtsammlung, 1897年
●英語訳‥Songs from the Ghetto. Translated by Leo Wiener. New York, 1898/Boston, 1899
︵この場合のゲットーとはユダヤ教徒居住区 Pale of Settlement のシュテットルのことで、ロシア帝国が差別政策を課したため。ドイツやイタリアにおける元の意味でのゲットーは1789年、1848年の革命で破壊された︶
●ドイツ語訳‥ Lieder des Ghetto, Übertragen von Berthold Feiwel(Feivel). Calvary, Berlin, 1902
●英語訳‥by E. A. Fishin, Milwaukee, Wis., 1899
●ルーマニア語訳‥by M. Rusu, Jassy, 1899
●ハンガリー語訳‥by A. Kiss, Budapest
●ポーランド語訳‥by J. Feldman, Vienna, 1903
●チェコ語訳‥by J. Dchlicky, Prague
●詩集 "Gesammelte Lieder," in New York in 1904年.
●"Shriftn", ausgewählte Werke in 6 Bänden, New York, 1908年-1910年
●"Geveylte shriftn", New York, 1912年
●"Dos bukh fun libe", 1914年
小さな燭台よ אָ איר קלײנע ליכטעלעך[編集]
ハヌッキーヤーのことを歌ったもの。
作曲
(一)Di Chanike licht, Cantor Zavel Zilberts (1881-1949)
(二)Lichtetech, Leo Low (1878 - 1960)
(三),אָ, איר קלײנע ליכטעלעך
,איר דערצײלט געשיכטעלעך
.מַעֲשֶׂהלעך און צאָל
איר דערצײלט פון בלוטיקײַט
בְּרִיָּהשאַפט פון מוטיקײַט
.װונדער פון אַמאָל
(四)װען איך זײ אײַך שמינקלענדיק
...קומט אַ חָלוֹם פֿינקלענדיק
翻字
(一)O, ir kleyne likhtelekh, ir dertseylt geshikhtelekh
mayselekh on tsol
Ir dertseylt fun bluti(k)kayt
Beryeshaft fun muti(k)kayt
Vunder fun a mol.
(二)Ven ikh zey aykh shminklendik
Kumt a kholem finklendik
Ret on alter troym
Id, du host gekrigt a mol
Id, du host gezigt a mol
Hot dos gloybt zikh koym
(三)S'iz bay dir a tolp geven
Bist a mol a folk geven
Ost a mol regirt
Ost a mol a landreat
Ost a mol a hant gehat
Okh, vet ir dos rirt.
(四)O, ir kleyne likhtelekh
A ire geshikhtelekh vekn oyf mayn payn
Tif in hartz bavekte zikh
Un mit trern frekte zikh
Vos vet itster zayn
ドイツ語風の翻字
(一) Oh, ihr kleinen Lichter, ihr erzält Geschichten
Märchen ohne Zahl
Ihr erzählt von Blutvergießen
Bereitschaft von Tapferkeit
Wunder von früher einmal.
(二)Wenn ich seh' euch zwinkern
Kommt ein funkelnder Traum
Red' du alter Traum
Jude, du hast gekämpft einmal
Jude, du hast gesiegt einmal
Gott das kaum zu glauben
(三)Es ist bei dir ein Tolp gewesen
Bist einmal a Volk gewesen
Hast einmal regiert
Hast einmal ein Land reat
Hast einmal ein Hand gehat
Och, wi(r)d ihr das rührt.
(四)Oh, ihr kleinen Lichter
An ihre Geschichten wecken auf meine Pein
Tief in Herz bewegte mich
Un' mit Tränen frägte mich
Was wird jetzt sein?
翻訳
(一)小さな燭台よ、あなたは物語を聞かせてくれる
数え切れないほどの物語を
流血の事件、勲功や心に力のある出来事
不思議な過去を
(二)あなたが揺らめくのを見ると
幻が浮かんでくる
古い幻想が語る‥
﹁ユダヤ人よ、あなたは闘った
ユダヤ人よ、あなたは勝利をもたらした
主よ、今では信じがたい
(三)かつてはあなたに国があり
民があった
あなたは統治し
あなたは国があり
あなたは力があった
今では何と痛ましいことか﹂
(四)小さな燭台よ、あなたの物語は私の苦しみを思い起こさせ、心の深くを動かす
涙と共に問いかける
﹁何がなされるべきか﹂
外部リンク‥
O, Ir Kleyne Likhtelekh - zemerl.com, [1]︵セオドア・ビケル訳︶, ︵イディッシュ語︶, [2]
写真集
ディスコグラフィー
Naxos "A Hanukka Celebration", Milken Archive
文献案内[編集]
●Poet of the ghetto. Morris Rosenfeld. Hrsg. von Edgar J. Goldenthal. Ktav, Hoboken NJ 1998, ISBN 0-88125-600-5 (enthält eine Auswahl der Werke)
●Tzum hundertstn Geboirntog fun Morris Rosenfeld. Zamlung. Hrsg. von Nachman Meisel. YKUF, New York, 1962 (enthält eine Auswahl der Werke)
●Bibliography of Jewish Encyclopedia: American Jewish Year Book, 1904-5
執筆者‥Cyrus Adler, Frederick T. Haneman
関連項目[編集]
●デイヴィッド・エーデルスタット
外部リンク[編集]
●Morris Rosenfeldの作品 ︵インターフェイスは英語︶- プロジェクト・グーテンベルク
●JewishEncylcopedia
●Rosenfelds Nachlass beim YIVO Institute for Jewish Research ︵英語︶ (YIVO)
|
---|
全般 |
|
---|
国立図書館 |
|
---|
学術データベース |
|
---|
芸術家 |
|
---|
人物 |
|
---|
その他 |
|
---|